​Het Riet

​Het Riet

Vaak wordt er te weinig aandacht besteed aan het riet en dat terwijl het riet van essentieel belang is voor een mooie en flexibele toon. De techniek zal, naast voldoende studie, beter zijn als je een goed riet op je instrument hebt staan. Ook zal hierdoor het bekende stofzuigergeluid verdwijnen. 
In de 17e eeuw werd het eerste enkelriet instrument gemaakt, genaamd de chalumeau. Dit instrument had twee kleppen en (voor het eerst) een los mondstuk. Het riet werd met een koordje vastgebonden. In de loop der jaren heeft het instrument al vele veranderingen ondergaan terwijl het mondstuk en het riet eigenlijk onveranderd is gebleven.

MateriaalVoor het vervaardigen van rieten wordt een in subtropische gebieden groeiende rietsoort gebruikt, Arundo Donax genaamd. Deze plant bestaat, net als bamboe, uit lange stengels die wel vier meter lang kunnen worden en opgedeeld zijn door knopen. Voor rieten kunnen alleen de dikkere delen van de stengel gebruikt worden. Daarnaast moeten de stengels onbeschadigd, recht en vrij van zijtakken zijn. Na twee a drie jaar zal de plant geoogst kunnen worden het zal het hout geschikt zijn voor gebruik.
Het hout wordt eerst ca. 6 maanden in de buitenlucht voorgedroogd waarna het 5 tot 10 dagen in de zon wordt gelegd. Voor een gelijkmatige instraling worden de halmen elke dag een kwartslag gedraaid. Hierna word het hout op een koele droge plaats 2 jaar opgeslagen en wordt het hout na deze periode gesorteerd op dikte en lengte.
Structuur
De structuur van het hout is erg belangrijk. Je kan de structuur van het riet op twee manieren bepalen.

1. de onderkant bekijken

Hier kan je de nerven van het hout goed zien lopen, vooral als je de onderkant een beetje nat maakt. Het is van belang dat het riet een ‘gemiddelde dichtheid’ heeft. Is dit niet het geval, dan zal het riet weinig veerkracht bezitten.

1. tegen het licht houden

Zo kun je de structuur bekijken en tevens onregelmatigheden ontdekken. Voorbeelden:

• Nerven die te ver uit elkaar liggen waardoor je riet onflexibel wordt en je hierdoor een scherpe toon krijgt.
• Onderbroken nerven zorgen voor een moeilijk en stug aan te blazen instrument.

Hardheid
De hardheid van het riet kun je testen door met je duimnagel in de onderkant van het riet te drukken. Hoet dieper de indruk hoe zachter het riet. Een gemiddelde indruk zal het prettigste spelen. Een goede manier, maar vergt wel enige ervaring.  
Kleur
De laatste manier om de kwaliteit van het riet te bepalen is het controleren van de kleur.

1. Grijs tot groen/geel

Het hout is onrijp en ongeschikt om te gebruiken

1. Goud/geel

Goede kleur.

1. Bruin en/of dikke bruine strepen

Het hout is te laat geoogst en door de zon is er te veel verhouting opgetreden. Dit riet is ongeschikt om te gebruiken.

Kortom: Een goed riet heeft een mooie regelmatige nerf, een gemiddelde hardheid en een goudgele kleur.   
 
VormHet belangrijkste in de vorm van een riet is het hart. Dit is de verhoging in het riet en moet altijd aanwezig zijn. Het hart moet altijd in het midden van het riet zitten (t.o.v. de verticale as). De linker- en rechterkant moeten dus gelijk zijn.
Bewerken
Door de structuur, de vorm en door wat op je instrument te spelen kun je bepalen wat er aan je riet mankeert en kun je een mening vormen over het riet. 
Te licht
Is het riet te licht dan kun je een paar dingen doen. Bijvoorbeeld

• Een stukje afknippen met de rietenknipper
• Het riet een stukje naar boven plaatsen op het mondstuk
• Een stukje papier tussen mondstuk en riet steken om het riet wat van het mondstuk af te buigen
• De tip-opening vergroten door de platte zijde van het riet wat te vijlen/schuren.

Veel te licht
In dit geval rest ons alleen nog de rietenknipper. Per keer moet je niet meer dan een 1/2 mm eraf halen. Bij meermalen knippen kan het riet plotseling zeer veel zwaarder worden.
Te Zwaar
Als het riet te zwaar is kun je het riet het beste aan de bovenzijde (de baan) bijvijlen of schuren. Niet te veel in een keer en tussentijds steeds even de balans van het riet controleren.  
Tegenhouden
Dit wil zeggen dat er een grote kracht gezet moet worden terwijl er maar weinig geluid uit het instrument komt. Haal in dit geval met de slijpsteen iets van de onderkant af. Als dit niets helpt kan het zijn dat de tip iets te dik is. Door dit te verhelpen kun je de tip van het riet het beste met de baankant voorzichtig op een slijpsteen drukken. 
Lage chalumeauregister
Spreekt het riet in het lage register niet goed aan haal dan met een dun schuurpapiertje iets van het riet af doe dit halverwege de baankant en dat richting de tip. 
Middenregister
Wil het riet in het middenregister niet goed blazen haal dan wat van de zijkanten van de baan af. Let op: kom niet te veel in het centrum van de baan. Ook kan je proberen het hart een zogenaamde U-vorm te geven i.p.v. een V-vorm, hierdoor zal het riet in elk register beter gaan klinken.  
Te snel te zwaar, te licht en piepen
Wordt het riet snel te zwaar kan dat komen door een scheve bodem. Corrigeer dit door het riet over een wetsteen te schuiven.
Is het riet snel licht geworden kun je de riettip een beetje meer afronden door het riet scheef in de rietenknipper te leggen.
Bij een piepend riet (meestal door een scheurtje in het riet) kan je het beste een stukje van de punt afknippen of de bodem aan de basis af te slijpen.
 
InspelenEen riet inspelen kun je het beste doen door er de eerste dag niet langer dan vijf minuten op te spelen. Dit door de overgang van droog naar nat geleidelijk te laten verlopen en het riet zo te laten wennen. Je voorkomt hiermee dat het riet de volgende keer heel anders klinkt of misschien wel onbruikbaar wordt doordat je het onnodig gaat bewerken.

Na het spelenLaat het riet na gebruik altijd op een vlakke ondergrond drogen. Laat het riet nooit drogen in de zon. Hierdoor droogt het riet gegolfd op en zal het in een keer onbruikbaar zijn. 

1. saxofoonles,saxofoon les, trompetles,trompet les,dwarsfluitles,dwarsfluit les,basgitaarles,basgitaar les,leraar, muziek,docent,Dj,Sax,Saxofoon,freelance,improvisatie,Selmer Conn,Yamaha,Yanagisawa,optreden,muziekles,dj & sax,feest,jazz,jazzcombo,blues